Μια άγνωστη ιστορία ποδηλατοδρομίας στα Ιωάννινα του Μεσοπολέμου (1928)Ηπειρωτικός Αγών, 23/10/2013, σ. 10

Μια άγνωστη ιστορία ποδηλατοδρομίας στα Ιωάννινα του Μεσοπολέμου (1928)

 του Στράτου Ψαράκη*

Μια πόλη, απέραντο «ποδηλατοδρόμιον»

Στις 30 Οκτωβρίου του 1925 η εφημερίδα «Ήπειρος» αναφέρει σε δημοσίευμα της πως η κεντρικότερη οδός της πόλης, η οδός Σουλίου, έχει μετατραπεί σε «ποδηλατοδρόμιον». Η κατάσταση που επικρατεί περιγράφεται μάλιστα ως «τσίρκος μαθημάτων ποδηλατιστικής», στην οποία καλό θα ήταν να στρέψουν την προσοχή τους οι αρχές της πόλης.[i]

Ημέρες αργότερα, η ίδια εφημερίδα θα ξαναζητήσει την βοήθεια της αστυνομίας, για τους αγώνες ποδηλάτων που εκτελούνται καθημερινώς στον ίδιο δρόμο[ii], απαιτώντας συγχρόνως την λήψη μέτρων, ώστε να μην χρειαστεί οι υπεύθυνοι να εγκαλεστούν, όταν θα έχει, μοιραίως, συμβεί κάποιο δυστύχημα.[iii] Εν τέλει, η παντελής αδιαφορία που θα επιδειχθεί από τους υπευθύνους, απέναντι στο «ελεεινό θέαμα που παρουσιάζουν οι κεντρικοί δρόμοι της πόλης με τα σμήνη ποδηλατιστών», θα οδηγήσει την εφημερίδα στο να δικαιολογήσει οποιαδήποτε αυτοδικία απέναντι σε ποδηλάτες, προκειμένου να επανέλθει η τάξη και η ασφάλεια.[iv]

H παράθεση των παραπάνω δημοσιευμάτων έγινε ούτως ώστε να διαφανεί η εξής ιστορική βεβαιότητα: η ποδηλασία αποτελούσε, στα Ιωάννινα του 1925, μια διαδεδομένη και καθιερωμένη ψυχαγωγική αλλά κι αθλητική δραστηριότητα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ: Όψεις και πτυχές της ιστορίας του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα και στην Κύπρο

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Όψεις και πτυχές της ιστορίας του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα και στην Κύπρο

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ - ΣΑΒΒΑΤΟ 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2013

ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Γ. ΛΕΒΕΝΤΗΣ Β108

Πανεπιστημιούπολη, Αγλαντζιά (Λευκωσία, Κύπρος)

Παρασκευή, 18 Οκτωβρίου 2013

18.00 Έναρξη συνεδρίου – Καλωσόρισμα εκ μέρους της Επιστημονικής Επιτροπής από τον Πέτρο Παπαπολυβίου.

Χαιρετισμοί από τους:

Πρόεδρο της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), κ. Κώστα Κουτσοκούμνη.

Πρύτανη Πανεπιστημίου Κύπρου, καθηγητή κ. Κώστα Χριστοφίδη.

Πρέσβη της Ελλάδος στην Κύπρο, κ. Βασίλη Παπαϊωάννου.

Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, κ. Κυριάκο Κενεβέζο.

18.20-19.40, ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ – Προέδρος: Αλέξανδρος Κιτροέφ

Γιώργος Μελετίου (δημοσιογράφος), «Σχέσεις και επαφές κυπριακών και ελλαδικών ομάδων από το 1930 μέχρι το 1974».

Κωστής Κοκκινόφτας (Κέντρο Μελετών Μονής Κύκκου), «Οι απαρχές του κυπριακού ποδοσφαίρου και η ίδρυση του ΑΠΟΕΛ».

Χαράλαμπος Γ. Χαραλάμπους (μεταπτυχ. φοιτητής Πανεπιστημίου Κύπρου), «Αθλητική Ένωση Λεμεσού, οι πρώτες δεκαετίες 1930-1950)».

Σάββας Παύλου (Κέντρο Μελετών Μονής Κύκκου), «Ποίηση και ποδόσφαιρο».

19.40-20.00 Συζήτηση

Σάββατο, 19 Οκτωβρίου 2013

9.30-10.50, ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - Προέδρος: Βασίλης Καρδάσης

Χρύσανθος Χρυσάνθου (Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου), «Πολιτική σύρραξη και ποδοσφαιρική διάσπαση: Από τον ΑΠΟΕΛ στην “Ομόνοια” και από τον “Ολυμπιακό” στον “Ορφέα”».

Πέτρος Παπαπολυβίου (Πανεπιστήμιο Κύπρου), «Στον απόηχο του ελληνικού εμφυλίου: Οι ποδοσφαιρικές διασπάσεις του 1948 στην Αμμόχωστο, τη Λάρνακα και τη Λεμεσό».

Νικόλας Καϊττάνης (μεταπτυχ. φοιτητής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), «”Φθάνει πεια η φθοροποιά διάσπαση των αθλητικών μας σωματείων! Φθάνει πεια το χώρισμα των ποδοσφαιρικών σωματείων σε δύο ομοσπονδίες!”: Η ενοποίηση του κυπριακού ποδοσφαίρου (23 Σεπτεμβρίου 1953)».

Σώτος Κτωρής (δρ Τουρκικών και Μεσανατολικών σπουδών), «Το τουρκοκυπριακό ποδόσφαιρο στη δίνη της εθνοτικής διένεξης στις τελευταίες δεκαετίες της Αγγλοκρατίας».

10.50-11.10 Συζήτηση

11.10 – 11.30 Διάλειμμα

11.30-12.50, ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ – Προέδρος: Ιάκωβος Μιχαηλίδης

Βλάσης Βλασίδης (Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), «Ποδόσφαιρο και προπαγάνδα: Οι βουλγαρικές ποδοσφαιρικές ομάδες επί Κατοχής (1941 -1944) στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη».

Ηλίας Γ. Σκουλίδας (ΤΕΙ Ηπείρου), «Μεταξύ συντροφικής αλληλεγγύης και ανεξάρτητης παρατήρησης: Το ποδοσφαιρικό δίλημμα ενός διπλωμάτη στη Γιουγκοσλαβία του Ψυχρού πολέμου».

Πάνος Χριστοδούλου (Πανεπιστήμιο Κύπρου), «”Σαν το καμένο το γήπεδο, σαν το αμόκ της μηχανής σου μέσα από της βιτρίνας τα θρύψαλα ακούω τη ψυχή σου”. Το μυστικό τοπίο του Έλληνα οπαδού».

Νίκος Κοταρίδης (Πάντειο Πανεπιστήμιο), «Η νίκη και η ήττα στη γλώσσα της κερκίδας…».

12.50-13.10 Συζήτηση

13.10 – 16.00 Μεσημβρινή διακοπή

16.00-17.40, ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ – Προέδρος: Γιάννης Ζαϊμάκης

Χρήστος Κασιμέρης (Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου), «Η σημειολογία του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα και στην Κύπρο».

Γιάννος Κατσουρίδης (δρ Πολιτικής Επιστήμης), «Το οπαδικό κίνημα στην Κύπρο».

Θοδωρής Σπύρος (Πάντειο Πανεπιστήμιο), «Οργανωμένοι οπαδοί και συμβολικές κοινότητες: Μεταξύ “τόπου” και “βιώματος”».

Βαγγέλης Τζούκας (δρ Κοινωνιολογίας), «Μετασχηματισμοί των οπαδικών ταυτοτήτων και πολιτική: Η περίπτωση του Παναθηναϊκού».

17.20-17.40 Συζήτηση

17.40 – 18.00 Διάλειμμα

18.00-19.40, ΠΕΜΠΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ – Προέδρος: Πέτρος Παπαπολυβίου

Ιάκωβος Μιχαηλίδης (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), «Κοινοτική οργάνωση και αθλητισμός στη Θεσσαλονίκη κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο: Η περίπτωση του Γ.Σ. Ηρακλής».

Γιάννης Ζαϊμάκης (Πανεπιστήμιο Κρήτης), «Ποδόσφαιρο, κρατικός παρεμβατισμός και τοπικές ταυτότητες στη σύγχρονη Ελλάδα: Ο “αντεθνικός” Εργοτέλης».

Βασίλης Καρδάσης (Πανεπιστήμιο Κρήτης), «Με αφορμή το Αρχείο του Ολυμπιακού: Ποδόσφαιρο και κοινωνική ιστορία».

Αλέξανδρος Κιτροέφ (Haverford College, ΗΠΑ), «”Έχε γεια θείε Απόστολε!”: Ο Παναθηναϊκός ως ιδέα την ηρωική εποχή της Α΄ Εθνικής, 1960-1979».

19.20-19.40 Συζήτηση

Κλείσιμο του συνεδρίου από τον καθηγητή Βασίλη Καρδάση, Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Βασίλης Καρδάσης

Αλέξανδρος Κιτροέφ

Πέτρος Παπαπολυβίου

Τηλ. επικοινωνίας: 22-892188, 22-892180

** Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης του συνεδρίου σε φοιτητές και εκπαιδευτικούς.

Ο Μαραθώνιος της Βοστόνης και η "συλλογικότητα"

Ο Μαραθώνιος της Βοστόνης και η "συλλογικότητα"

του Dav. Zirin - μτφρ. Αγάπιος Λάνδος

Αν έχετε χάσει την πίστη στη δύναμη του ανθρώπου, πηγαίνετε να παρακολουθήσετε έναν μαραθώνιο

Κάθριν Σουίτζερ

Πρώτα απ’ όλα, ας προσευχηθούμε για τους κατοίκους της Βοστόνης, για τους κατοίκους της Βαγδάτης, για τους κατοίκους του Μογκαντίσου, που τόσο μεγάλο πόνο ένιωσαν σήμερα. Και αμέσως μετά, νομίζω ότι πρέπει να καταλάβουμε, όλοι μας, πως η επίθεση στον Μαραθώνιο της Βοστόνης δεν είναι, στην πραγματικότητα, μια επίθεση εναντίον της Βοστώνης ή των Ηνωμένων Πολιτειών· είναι μια επίθεση ενάντια σε όλη την ανθρωπότητα. Έχουμε την τάση, σ’ αυτή τη χώρα, να αποκαλούμε τους εθνικούς πρωταθλητές μας “ παγκόσμιους πρωταθλητές”. Και ιδού, ο Μαραθώνιος της Βοστόνης, που το όνομά του ακούγεται μάλλον επαρχιώτικο, κι όμως συμμετέχουν σ’ αυτόν άνθρωποι από 96 χώρες. Οι κάτοχοι του παγκόσμιου ρεκόρ, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, κατάγονται από την υποσαχάρια Αφρική. Παίρνουν μέρος σ’ αυτόν 20.000 άνθρωποι. Μιλήστε με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, μέλη αυτής της μεγάλης διεθνούς κοινότητας των μαραθωνοδρόμων, και θα σας πουν, με κάθε λεπτομέρεια, για τον Μαραθώνιο της Βοστόνης. Ξέρουν για το Χερτμπρέικ Χιλ και το πόσο δύσκολο είναι να φτάσεις ως εκεί. Ξέρουν ότι όταν περνάς από το Γουέλσλεϊ Κόλετζ, για παράδειγμα, τα ζήτω είναι συχνά τόσο δυνατά, που δεν μπορείς ν’ ακούσεις τίποτα άλλο. Ξέρουν ότι ο Μαραθώνιος αυτός είναι ταυτισμένος με τη συλλογικότητα, είναι μια κατεξοχήν υπόθεση της κοινότητας. Όταν λοιπόν έχουμε ένα αγώνισμα τόσο συλλογικό, μια υπόθεση που την αγκαλιάζει η κοινότητα, και κάποιοι επιδιώκουν να κυριαρχήσει η ανασφάλεια, να φοβόμαστε πια να πάμε σ’ αυτό με την οικογένειά μας, τότε πρόκειται για μια επίθεση στον δημόσιο χώρο, στον χώρο της συλλογικότητας, με παγκόσμια σημασία.

Η χορογραφία του αγώνα Μπ. Ντόρτμουντ - Μάλαγα

Η χορογραφία του αγώνα Μπ. Ντόρτμουντ - Μάλαγα 

Ένα μικρό βίντεο που καταγράφει τις προετοιμασίες του κορεό για το παιχνίδι Μπ. Ντόρτμουντ - Μάλαγα.

πηγή: http://the-unity.de/

Το παιχνίδι της ζωής τους

Το παιχνίδι της ζωής τους

Το "Παιχνίδι της ζωής τους" είναι ένα ντοκυμανταίρ του 2002 για τα επτά εν ζωή μέλη της βορειοκορεάτικης ποδοσφαιρικής ομάδας που έλαβε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966 στην Αγγλία. Η νίκη της απέναντι στην εθνική Ιταλίας της έδωσε την πρόκριση για τα προημιτελικά της διοργάνωσης: ήταν η πρώτη φορά που ομάδα από την Ασία έφθανε τόσο μακριά στη διοργάνωση.

Ο Σόκρατες και η δημοκρατία της Κορίνθιανς

Ο Σόκρατες και η δημοκρατία της Κορίνθιανς 

Πως ο ποδοσφαιρικός θρύλος της Βραζιλίας μετέτρεπε κάθε ποδοσφαιρική αναμέτρηση των Κορίνθιανς σε μια πολιτική συγκέντρωση για την δημοκρατία

Την δεκαετία του 1980, κατά την διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Βραζιλία, ο εξαιρετικά δημοφιλής Σόκρατες, αρχηγός της εθνικής Βραζιλίας αλλά και της Κορίνθιανς, χρησιμοποιούσε το ποδόσφαιρο για να προάγει την δημοκρατία μέσω των γκολ του. 

Ο Αστέρας “Κατίδη” δεν θα έβγαζε ποτέ

Ο Αστέρας “Κατίδη” δεν θα έβγαζε ποτέ

του Βασ. Σαμπράκου

Ο Βασίλης Σαμπράκος διηγείται την ιστορία του “Αστέρα 2004”, ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου που νοιάστηκε για την διαπαιδαγώγηση, την διάπλαση, την ανατροφή, την μόρφωση των ποδοσφαιριστών του.

Κυκλοφόρησε το 11ο τεύχος του HUMBA!

Κυκλοφόρησε το 11ο τεύχος του HUMBA!

θα το βρείτε σε αυτά τα σημεία διανομής: http://www.humbazine.gr/index.php/dianomi/

Ο ΠΙΕΡ ΠΑΟΛΟ ΠΑΖΟΛΙΝΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ

Ο ΠΙΕΡ ΠΑΟΛΟ ΠΑΖΟΛΙΝΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ*

του Γιωργ. Κεντρωτή**

Το κείμενο του Πιέρ Πάολο Παζολίνι με τον τίτλο Το ποδόσφαιρο «είναι» γλώσσα με δικούς της ποιητές και πεζογράφους, που παρουσιάζω εδώ μεταφρασμένο από εμένα, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα του Μιλάνου Il Giorno στις 3 Ιανουαρίου 1971 και συμπεριελήφθη στον δεύτερο τόμο των δοκιμίων του Παζολίνι για τη λογοτεχνία και την τέχνη (Saggi sulla letteratura e sull’arte) που εκδόθηκε το 1999 στο Μιλάνο από τον οίκο Mondadori στη σειρά Meridiani.

Ο Παζολίνι, που δεν ήταν μόνο σκηνοθέτης, αλλά και λογοτέχνης και φιλόλογος πρώτης γραμμής, καθώς και πολιτικό πρόσωπο διεθνούς εμβελείας, έχει πει για το ποδόσφαιρο τα εξής σημαδιακά λόγια:

Il calcio è l’ultima rappresentazione sacra del nostro tempo. È rito nel fondo, anche se è invasione. Mentre altre rappresentazioni sacre, persino la messa, sono in declino, il calcio è l’unica rimastaci. Il calcio è lo spettacolo che ha sostituito il teatro.

Δηλαδή:

Το ποδόσφαιρο είναι η έσχατη ιερή παράσταση της εποχής μας. Κατά βάθος είναι ιεροτελεστία, ακόμα κι αν πρόκειται για εισβολή ή για επιδημία. Ενώ άλλες ιερές παραστάσεις, ακόμα και αυτή η θεία λειτουργία, βρίσκονται σε παρακμή, το ποδόσφαιρο είναι η μοναδική που μας απομένει. Το ποδόσφαιρο είναι το θέαμα εκείνο που έχει αντικαταστήσει το θέατρο.

Chavez Football Club

Chavez Football Club

Του Pierre-Phillipe Berson 

Στην Barinas, τόπο γέννησης του H. Chavez, η FC Zamora κατείχε την φήμη μιας ομάδας "μαριονετών". Παρά ταύτα, τις προηγούμενες ποδοσφαιρικές σεζόν, κατάφερε να κερδίσει το κύπελλο Βενεζουέλας, το εγχώριο πρωτάθλημα ενώ έφτασε να αντιμετωπίσει, στα πλαίσια του Κόπα Λιμπερταδόρες, και την Μπόκα Τζούνιουρς. Προκαλεί έκπληξη ; Ίσως και όχι … Ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής αυτής ομάδας ονομάζεται Adelis Chavez και είναι ο αδερφός του προέδρου. 

Παρουσίαση βιβλίου: Ποδόσφαιρο και κοινότητες οπαδών Αντιπαλότητες και πολιτικές της ταυτότητας

Ποδόσφαιρο και κοινότητες οπαδών

Αντιπαλότητες και πολιτικές της ταυτότητας

 

επιμέλεια: Γιάννης Ζαϊμάκης - Νίκος Κοταρίδης

Σήμερα το ποδό­σφαιρο συνι­στά σημαντική δραστηριότητα του ε­λεύθερου χρόνου, συμπυκνώνει σύνθετες οικο­νομικές, κοινω­νικές και πολιτισμικές λει­τουρ­γίες και συγκροτεί έναν ιδιαίτερο χώ­ρο διαπραγμάτευσης νοή­ματος, συ­γκρότησης και ε­πιτέλεσης ταυτότητας και έκφρασης συλλογικής δρά­σης. Ο «βασιλιάς των σπορ» αποτελεί το πιο δημο­φιλές ά­θλημα στις πε­ρισ­σότερες χώρες του κόσμου, και οι πο­δο­σφαιρικές συνα­ντήσεις προ­σελ­κύουν χιλιάδες θεατές στις κερκίδες των γη­πέδων και ε­κα­τομ­μύρια θεατών στους δέκτες των τηλεοράσεων.

Το πο­δό­σφαιρο μπορεί να ιδωθεί και ως ένα πολιτισμικό κά­τοπτρο μιας κοι­νω­νίας που βρίσκεται σε διαρκή μετασχηματισμό. Mέσα από αυτό το κά­τοπτρο μπο­ρούμε να ιχνηλατήσουμε τους πε­ρίπλοκους τρόπους με τους οποίους οι καπιτα­λιστικές λει­τουργίες της ύστερης νεωτερικότητας αποικιο­ποιούν τις πρα­κτικές του ε­λεύθερου χρόνου και μετασχη­ματί­ζουν τις ταυτό­τητες και τις κουλ­τούρες των ποδο­σφαι­ρικών κοινωνιών. Η συνάντηση του επιστημονικού λόγου με το ποδόσφαιρο ευ­νοήθηκε από τη στρο­φή μέρους νέων κοινωνικών επιστημόνων στις λαϊκές κου­λτούρες και στον πο­λιτισμό της καθημερινότητας, η οποία οδήγησε στην υπέρ­βαση των προ­κατα­λήψεων σχετικά με επιμέρους πτυχές της κα­θημερινής ζωής και λαϊκά αθλή­ματα όπως το πο­δόσφαιρο. Για τις νέες σχολές σκέψης η μαζικότητα του πο­δοσφαίρου, η διασύνδεσή του με την κοινωνία του θεά­ματος και την αγορά, τα συμβολικά και αξιακά συστήματα και οι τελετουργίες που το συ­νοδεύουν το καθιστούν προνομιακό χώρο κοινωνικής έρευνας. Η στροφή αυτή έχει απο­τυπωθεί στο εξω­τερικό από τις αρχές της νέας χιλιετίας με τη δημιουργία εξει­δικευμένων ερευνη­τικών κέντρων για το άθλημα, την έκδο­ση επιστημονικών επι­θεωρήσεων και τη σημαντική αύξη­ση της ε­ρευνη­τικής δρα­στηριότητας και της σχετικής βιβλιο­γραφίας.

Ο στόχος του παρόντος τόμου είναι διττός. Αφενός να συμβάλει στη συ­γκρό­τηση ενός ιδιαίτερου ερευνητικού και επιστημονικού πεδίου στην Ελλάδα γύρω από τα σπορ και το ποδόσφαιρο και να ανοίξει το δρόμο για έναν επιστημονικό διάλογο σε ένα πεδίο που κυριαρχείται από εμπειρικές προσεγγίσεις χωρίς θεωρητική ε­πεξεργασία και ερμηνευτική εμ­βάθυνση. Αφετέρου να παρουσιάσει στην ευρύτερη κοινωνία των φιλάθλων στη χώρα μας διαφορετικές αναγνώσεις και αφηγήσεις για τους ποδο­σφαιρικούς κόσμους, αναγνώσεις που ενισχύουν την κριτική σκέψη και τον προβληματισμό για το περιεχόμενο, τις μεταβολές και το μέλλον του «παι­χνιδιού του λαού».

Pistorius And South Africa's Culture Of Violence

 

του  Alex Perry

Four days before Oscar Pistorius shot her in the elbow, hip and head through the bathroom door at his home in Pretoria, Reeva Steenkamp tweeted a message about violence against women in South Africa. "I woke up in a happy safe home this morning," the 29-year-old wrote. "Not everyone did. Speak out against the rape of individuals." As Valentine's Day broke with the news that the 26-year-old who became a global icon in 2012 by running in both the Paralympics and the Olympics had killed his girlfriend, Steenkamp's words--repeated around the world--only added to the sense of improbability. I checked Steenkamp's words on Twitter. Then I found myself scrolling back through her life in 140-character snippets.

Steenkamp--who described herself on Twitter as "SA Model, Cover Girl, Tropika Island of Treasure Celeb Contestant, Law Graduate, Child of God"--tweeted a lot. She loved her friends! She loved red-carpet events and award ceremonies and sponsored parties! She loved her modeling agency and new skin creams and the people who fixed her hair!

Above all, Steenkamp really loved her favorite people. And from New Year's Day to Jan. 7 she posted regularly from a vacation she was taking in and around the city where she was born, Cape Town, with a few friends and the man she called "my boo," who on Twitter goes by @OscarPistorius. On Jan. 3 she posted a picture of the sunrise taken from the balcony of the $680-a-night presidential suite at a spa hotel in Hermanus, 90 minutes southeast of Cape Town. Later that day she tweeted, "The chauffeurs in Cape Town hey. Nice!" and attached a picture of Pistorius driving an Aston Martin. On Jan. 4, name-checking Pistorius, her best friend, a private banker and a luxury-car importer who was sourcing a McLaren sports car for Pistorius, she tweeted about a lunch the five were sharing at Cape Town's newest hip hangout. "Shimmy Beach Club!" she wrote. "Tooooo much food!!! Amazing holiday :)"

Steenkamp had been dating Pistorius only since November. However brief their life together, her tweets reveal the glamorous life of the white South African elite. In many ways, the end of apartheid 19 years ago, and the crippling sanctions that died with it, made their lives better. Incomes rose, guilt fell. But beyond the painful irony of a woman killed by gunshots having tweeted about violence against women, there was also the killer's defense: that Steenkamp was the tragic victim of a racially splintered society in which fear and distrust are so pervasive that citizens shoot first and ask questions later. And then there was the murder scene itself, a locked bathroom within a fortified mansion in an elite enclave surrounded by barbed wire, in a country where more than half the population earns less than $65 a month and killings are now so common that they reach the highest echelons of society and celebrity. Why is gun violence so prevalent in South Africa? Why is violence against women so common?

Was this homicide?

Why did Oscar kill Reeva?

Obdulio Varela, μπάλα και ταξική συνείδηση

Obdulio Varela, μπάλα και ταξική συνείδηση.

''Όταν η ομάδα του, η ιστορική Πενιαρόλ, ένας από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους του πλανήτη, θέλησε - πρώτη αυτή από κάθε άλλη ομάδα στον κόσμο και σε εποχές που η διαφημιστική χορηγία ήταν άγνωστη στο ποδόσφαιρο- να προσθέσει πληρωμένη διαφήμιση στη φανέλα της, ο ίδιος αρνήθηκε. «Κάποτε εμάς του μαύρους, είπε, μας έδεναν με μια αλυσίδα και μας περιέφεραν από δω και από ‘κει σαν θεάματα, οι εποχές αυτές όμως έχουν περάσει...».''

Η πρώτη νίκη του ΠΑΟΚ στην Αθήνα εναντίον της ΑΕΚ

  Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1968. Στο μαγευτικό νησάκι του Σκορπιού πραγματοποιείται «ο γάμος του αιώνα». Ο Ελληνας μεγιστάνας Αριστοτέλης Ωνάσης παντρεύεται την Ζακλίν Κένεντι και τα φώτα ολόκληρης της υφηλίου είναι στραμμένα στην Ελλάδα. Την ίδια μέρα στην πόλη του Μεξικού πέφτει η αυλαία των 19ων Ολυμπιακών Αγώνων και… 

‘ Το ένδυμα στα «πέταλα» ’: Οι φίλαθλοι στα ελληνικά γήπεδα και η ενδυματολογική συμπεριφορά τους(δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα)

                                                            Πρόλογος

  Η παρούσα εργασία ασχολείται στα πλαίσια του μεταπτυχιακού σεμιναρίου « Η μελέτη του ενδύματος», με την εξέλιξη της ενδυμασίας στις κερκίδες των ελληνικών γηπέδων, όπου συγκεντρώνονται οι «φανατικοί» οπαδοί, από την αρχή της δεκαετίας του 1970 μέχρι και σήμερα. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι ως επί τω πλείστω, μια καταγραφή και παρουσίαση της εξέλιξης της ενδυμασίας στο χρονικό πλαίσιο των τελευταίων σαράντα ετών σε συνδυασμό με τις επιταγές της μόδας κάθε εποχής, αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο.

                                                         Εισαγωγή

  Στην παρούσα εργασία, θα ασχοληθούμε με τη μελέτη της ενδυμασίας σε ένα χώρο, ιδιαίτερα γνωστό, το χώρο των κερκίδων όπου συγκεντρώνονται οι φανατικοί οπαδοί, τις «θύρες», όπως επικρατεί να λέγονται, και τα κριτήρια επιλογής της ενδυμασίας, καθώς επίσης και τους παράγοντες που τη διαμόρφωσαν ανά δεκαετία.
Αρχικά, οφείλουμε να αναφερθούμε στους τομείς που αποτελούν συνολικά την έρευνα της «οπαδικής» ενδυμασίας, την ενδυμασία, τη μόδα, το ποδόσφαιρο, και τις υποκουλτούρες.
 Είναι ευρέως αποδεκτό, ότι με τον όρο ενδυμασία εννοούμε το σύνολο των ενδυμάτων, που απαρτίζουν την εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων, είτε στην πρωτόγονη, είτε στην αγροτική, είτε στην αστική βιομηχανοποιημένη μορφή τους.
 Το ένδυμα, με τη σειρά του, αποτελεί μια φλύαρη, στη σιωπή του, γλώσσα επικοινωνίας, καθώς τα ενδύματα εκπέμπουν μηνύματα για την κοινωνική ομάδα που αντιπροσωπεύουν. Στο περιοδικό Ζυγός, το 1975, η Λίζα Σκουζέ-Πετρίδη αναφέρει χαρακτηριστικά, ότι « η μόδα έχει τις ρίζες της στο υποσυνείδητο του ανθρώπου και πάντοτε μια από τις μεγαλύτερες επιθυμίες του τελευταίου ήταν να στολίζει το σώμα του. Γιατί αυτή είναι η βαθύτερη έννοια της μόδας: η αυτοδιακόσμηση», και στη συνέχεια μας οδηγεί στη διαπίστωση, ότι « η αυτοδιακόσμηση δεν έχει μόνο σκοπό το να θαυμάζει ο άνθρωπος τον εαυτό του, αλλά και το να θέλει να τον θαυμάζουν και να τον επιθυμούν οι άλλοι» [Σκουζέ-Πετρίδη: 168].
 Ενδιαφέρουσα για τη μελέτη του θέματος είναι επίσης η διαπίστωση, πως «στις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες κοινωνίες, το ντύσιμο δεν μπορεί πια να εκφράσει την ταυτότητα του ατόμου, ως εξαρτημένη από το φύλο, την ηλικία, και την οικογένεια, γιατί έχουν προστεθεί και άλλοι ρόλοι» [Σκουζέ-Πετρίδη:173 ].
 Όσον αφορά το ποδόσφαιρο, το δημοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο, συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά εκείνα, που στον τομέα του θεάματος είναι ένα είδος οπίου του λαού, ή μια συλλογική εκδήλωση που φέρει τη σφραγίδα της ψυχολογικής παλινδρόμησης, ή η αναβίωση αρχέγονων καταλοίπων, ή πρακτική μιας ορισμένης κοινωνικής τάξης [Μπρομπερζέ: 20].
 Επιπλέον, σύμφωνα με τη θεωρία της ψυχολογίας της μάζας, οι ποδοσφαιρικές συγκεντρώσεις απομακρύνουν από τους κανόνες της καθημερινής ζωής, επικαιροποιούν ένα πνεύμα κοινότητας, ακυρωμένο στην καθημερινή ζωή, διευκολύνουν την έκφραση αξιών μη αποδεκτών και απορριπτέων [Μπρομπερζέ: 25].
 Ο χώρος που θα μελετήσουμε, είναι οι κερκίδες των οπαδών, που η σχέση τους με την ομάδα διακρίνεται από «τρέλα» και «πάθος», ένα χώρο όπου μαζεύονται για ελάχιστες ώρες χιλιάδες οπαδοί, το γήπεδο, ειδικότερα του ποδοσφαίρου, αλλά και άλλων αθλημάτων.
 Το γήπεδο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας, καθώς το πλήθος που συγκεντρώνεται για ελάχιστες ώρες, είναι ένα «μωσαϊκό», που το αποτελούν άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, επαγγέλματα, εθνότητες, θρησκευτικές πεποιθήσεις, που το χαρακτηρίζουν διαφορετικά για τον καθένα «μίση και πάθη», αλλά μοιράζονται τις ίδιες συγκινήσεις για το άθλημα και την ομάδα.
  Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε και τον παράγοντα υποκουλτούρα, που διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας των «θυρών», ιδιαίτερα έντονα για ένα διάστημα σχεδόν είκοσι ετών, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’90, και λιγότερο σήμερα. Η λέξη υποκουλτούρα προέρχεται από την αγγλική λέξη subculture.

Άγιαξ, για πάντα Άγιαξ!

Άγιαξ, για πάντα Άγιαξ!

του Παν. Φωτεινόπουλου

Δείτε ένα ποίημα διαφορετικό του Μανόλη Αναγνωστάκη, που απενοχοποιεί το ποδόσφαιρο στα μάτια της διανόησης και της κουλτούρας και συμβάλλει στην κοινωνική και πολιτισμική «αποκατάστασή» του.

Το ποδόσφαιρο, παρότι συνιστά κοινωνικό φαινόμενο με αξιοσημείωτη επιρροή αλλά και μια μορφή τέχνης, αντιμετωπιζόταν συχνά με επιφύλαξη από τη διανόηση. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι των γραμμάτων τόλμησαν να το «υπερασπιστούν», προσδίδοντάς του πολιτισμική διάσταση.

Σαν σήμερα πριν από 27 χρόνια, στις 28.10.1984, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή ένα εξαιρετικό ποίημα, του οποίου πηγή έμπνευσης αποτέλεσε μια ποδοσφαιρική ομάδα. Ο δημιουργός του υπέγραφε ως Α. Καμής, αλλά αποκαλύφθηκε αργότερα ότι ήταν ο Μανόλης Αναγνωστάκης, σπουδαίος λογοτέχνης της μεταπολεμικής γενιάς, και ο τίτλος του ποιήματος… προδίδει και το περιεχόμενό του:

Η ανδρική ταυτότητα και το γήπεδο

Η ανδρική ταυτότητα και το γήπεδο

του Κων. Γιαννακόπουλου*

Την τελευταία δεκαετία στον χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη μελέτη του αθλητισμού και ειδικότερα του ποδοσφαίρου. Και αυτό διότι, όπως έχει παρατηρηθεί από τον ανθρωπολόγο C. Bromberger, το γήπεδο αποτελεί έναν τόπο θεάματος μιας συγκεκριμένης αθλητικής πρακτικής όπου εκφράζονται με τρόπο θεατρικό, συμβολικά, κοινωνικές σχέσεις, όπως εκείνες που αφορούν την τάξη, την εντοπιότητα, το φύλο. Αλλά και, αντιστρόφως, οι ποδοσφαιρικές αξίες και συμπεριφορές τόσο των φιλάθλων όσο και των παικτών ­ ακόμη και το ίδιο το στυλ του «παιχνιδιού» ­ διαμορφώνονται από τις ταξικές, τοπικές και έμφυλες ταυτότητες. Θα περιοριστούμε εδώ στη διαπλοκή του ποδοσφαίρου με τις κοινωνικές σχέσεις του φύλου και ιδιαίτερα την ανδρική ταυτότητα. Εξάλλου, το ποδόσφαιρο αποτελεί ένα από τα προνομιακά πεδία μελέτης του ανδρισμού, αφού θεωρείται κατεξοχήν ανδρικό σπορ τόσο ως θέαμα όσο και ως αθλητική πρακτική.

Το κείμενο που ακολουθεί στηρίζεται σε εθνογραφική επιτόπια έρευνα που διεξάχθηκε το διάστημα 1990-1992 σε ποδοσφαιρική ομάδα μιας εργατικής συνοικίας του Πειραιά, στο πλαίσιο ευρύτερης έρευνας για τις ανδρικές ταυτότητες στην Αθήνα και στον Πειραιά. Η ομάδα, την εποχή της έρευνάς μου, «έπαιζε» στην Δ' εθνική ερασιτεχνική κατηγορία. Οι συνομιλητές μου ήταν οι άνθρωποι της διοίκησης του συλλόγου, οι φίλαθλοι και, κυρίως, οι ποδοσφαιριστές.

Στον τοίχο με κόκκινη φανέλα

Στον τοίχο με κόκκινη φανέλα

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΣΩΝΙΤΗ

Ποια θα μπορούσε να είναι η τελευταία επιθυμία ενός μελλοθάνατου αγωνιστή στις φυλακές της Κέρκυρας, μεσούντος του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα;

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ KAI ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ: Ο αθλητισμός των «Αλλων»

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ KAI ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ

Ο αθλητισμός των «Άλλων»

H σημασία δύο διοργανώσεων του Μεσοπολέμου: η αμφισβήτηση της ΔΟΕ από το φεμινιστικό και το εργατικό κίνημα

του Γ. Γιαννιτσιώτη*

H σύγχρονη αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 ως και τις ημέρες μας επενδύεται συστηματικά από τη ρητορική ότι τα σπορ, στο πλαίσιο των Ολυμπιάδων, συνθέτουν ένα πεδίο «αδελφοσύνης και συνάντησης των λαών και των εθνών». H καθημερινότητα όμως του αθλητισμού και ιδιαίτερα η ιστορία των σπορ αποδεικνύουν ότι ο αθλητισμός και τα σπορ περισσότερο χωρίζουν παρά ενώνουν. Τα νοήματα που τους αποδίδονται είναι ποικίλα, συχνά συγκρουσιακά μεταξύ τους και άρρηκτα συνδεδεμένα με τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές συνθήκες του ιστορικού χρόνου εγγραφής τους. Ετσι, το 1920, οι ηττημένες στον A´ Παγκόσμιο Πόλεμο χώρες αποκλείστηκαν από την Ολυμπιάδα της Αμβέρσας: οι Ολυμπιακοί Αγώνες της νίκης, όπως ονομάστηκαν, διοργανώθηκαν, παρά τις αντιξοότητες και τα πενιχρά μέσα, προκειμένου να υπογραμμίσουν την επάνοδο στην προπολεμική σταθερότητα. H πρόσφατη ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων σημαδεύτηκε από τα πολυάριθμα μποϊκοτάζ, απόρροια του Ψυχρού Πολέμου.

Με δεδομένο λοιπόν αυτήν την παραδοχή θα εξετάσουμε τις εργατικές και γυναικείες Ολυμπιάδες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Τα συγκεκριμένα αθλητικά γεγονότα τείνουν, θα έλεγε κανείς, να εξοβελισθούν από την ευρωπαϊκή αθλητική ταυτότητα, εξαιτίας, εν πολλοίς, ενός κυρίαρχου λόγου που καλλιεργεί την αποϊδεολογικοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων και το α-πολιτικό νόημά τους, και επιχειρεί να απαλείψει τον ιστορικό χαρακτήρα των θεσμών και των μηχανισμών που τους συντηρούν και τους αναπαράγουν.

H σημασία αυτών των δύο διοργανώσεων είναι διττή: κατά πρώτον, αμφισβήτησαν, από διαφορετική αφετηρία η καθεμιά, την απόπειρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) να αποτελέσει συγκεντρωτικό μηχανισμό ελέγχου του παγκόσμιου αθλητισμού και όλων των αθλητικών συμβάντων με διεθνή προσανατολισμό. Κατά δεύτερον, αντιτάχθηκαν στον αποκλεισμό από τους Αγώνες με κριτήρια το φύλο, τη φυλή και την τάξη. Οι εργατικές Ολυμπιάδες ειδικότερα, επιχείρησαν να επενδύσουν στους Αγώνες με αντιπολεμικό περιεχόμενο, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τον εθνικισμό και τον ναζισμό.

Liverpoolians against football business!

Liverpoolians against football business!

Στον πρόσφατο (30/01/13) αγώνα της Άρσεναλ με τη Λίβερπουλ, οι οπαδοί της ομάδας από το λιμάνι σήκωσαν δύο πανό γεμάτα νόημα. Ένα ενάντια στο μοντέρνο ποδόσφαιρο και ένα που έγραφε "Working class game, Business class prices". Το μήνυμα είναι κάτι παραπάνω από σαφές.

Μοντέρνο ποδόσφαιρο στην Αγγλία σημαίνει πανάκριβα εισιτήρια, συνεχής έλεγχος, απαγόρευση εισόδου, κατάργηση των κερκίδων όρθιων και μία σειρά από διατάξεις που αποτέλεσαν πρότυπο και για τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες άλλων χωρών. Το τελευταίο διάστημα στο Νησί πληθαίνουν συνεχώς οι φωνές εναντίωσης στη δομή που έχει πλέον το ποδόσφαιρο εκεί. Είναι άκρως ενθαρρυντικό να βλέπεις αυτούς τους τύπους να υψώνουν το ανάστημά τους και να διεκδικούν πίσω την αξιοπρέπειά τους και μάλιστα, έχοντας απέναντί τους την πιο καλογυαλισμένη βιτρίνα του ευρωπαϊκού αθλητισμού.

πηγή: http://rfu.blogspot.gr/2013/02/liverpoolians-against-football-business.html

Home and Away with Football Fans: the anthropological method as identity in the field

Home and Away with Football Fans: the anthropological method as identity in the field

του Hubert Bastilde*

This article aims to contribute to the idea that the methodology, rather than ‘the field’ itself, defines anthropology. Based on ethnographic fieldwork in France, I will explore the axiomatic dichotomy that sees the identity of the ethnographer as located geographically in a place that is separate from the place where fieldwork is conducted. In the specific context of fieldwork at home, I propose that the duality between ‘home’ and ‘the field’ should not be thought of as a purely spatial entity but that the anthropological method could be the ‘home’, and the identity of the ethnographer.

«Ποντιακή προσφυγική κουλτούρα και ποδόσφαιρο»: Η περίπτωση του Αναμορφωτικού Συλλόγου Καλαμαριάς «Ο Απόλλων»

Εργασία Α' Εξαμήνου

του Αλεξ. Γαλατιανού

Πρόλογος

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της κουλτούρας των πόντιων προσφύγων στην Καλαμαριά της δεκαετίας του 1920 και τις εκφάνσεις της στο ποδόσφαιρο, εξετάζοντας τη δημιουργία του ποδοσφαιρικού τμήματος του Αναμορφωτικού Συλλόγου Καλαμαριάς «Ο Απόλλων».

Η εργασία εντάσσεται μέσα στα πλαίσια του μεταπτυχιακού σεμιναρίου «Ταξίδια και Κουλτούρα. Ξενιτεμένοι, Ομογενείς, Μετανάστες και μορφές τέχνης στην ελληνική περίπτωση, 18^ος-19^ος-20^ος-21^ος αιώνας» και σημαντικό ρόλο στην επιλογή του θέματος έπαιξε το προσωπικό ενδιαφέρον για την ιστορία των προσφυγικών ποδοσφαιρικών σωματείων στη Θεσσαλονίκη. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με το στόχο του σεμιναρίου να ερευνήσει τις ποικίλες πτυχές της κουλτούρας της μετανάστευσης, οδήγησαν στη σύλληψη του θέματος. Η επιλογή του Απόλλωνα Καλαμαριάς προέκυψε κατόπιν συνυπολογισμού μιας πολύ βασικής παραμέτρου. Ο γεωγραφικός χώρος της Καλαμαριάς των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα είναι απομακρυσμένος και ως ένα σημείο αποκομμένος από το κυρίως αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης «η ηθελημένη κρατική επιλογή, για να μην διαταραχθεί η κανονική ζωή της υφιστάμενης πόλης»,[1] γεγονός που καθιστά την αφομοίωση του προσφυγικού στοιχείου ιδιαίτερα δύσκολη και αργή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διατηρούνται αναλλοίωτα τα ιδιαίτερα διακριτικά χαρακτηριστικά του προσφυγικού κοινωνικού συνόλου της περιοχής, που αποτελούν κομμάτι της κουλτούρας του. Συνεπώς, η μελέτη της προσφυγικής κουλτούρας στην Καλαμαριά δίνει τη δυνατότητα στον εκάστοτε ερευνητή να προχωρήσει στην εξαγωγή χρήσιμων και ασφαλών συμπερασμάτων.

Αυτός θα είναι και ο άξονας πάνω στον οποίο θα οικοδομηθεί αυτή η εργασία. Αρχικά, θα γίνει μια προσπάθεια να αναζητηθούν τα αίτια του ξεριζωμού του ελληνικού πληθυσμού από τον Πόντο και να προσδιοριστεί ο ρόλος της ποντιακής κουλτούρας στη διατήρηση και ενίσχυση του ποντιακού ελληνισμού. Το δεύτερο μέρος της εργασίας πραγματεύεται την εγκατάσταση των πόντιων προσφύγων στην Καλαμαριά, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο αντικρουόμενες κουλτούρες, την προσφυγική με την κουλτούρα των ντόπιων. Μέσα απ’ αυτή τη σύγκρουση γίνεται η μετάβαση στο τρίτο και τελευταίο μέρος αυτής της εργασίας, όπου αναλύεται η σύζευξη της ποντιακής προσφυγικής κουλτούρας και του ποδοσφαίρου ως φορέα μαζικής κουλτούρας μέσα από το ιστορικό παράδειγμα του Αναμορφωτικού Συλλόγου Καλαμαριάς «Ο Απόλλων». Με βάση τα όσα έχουν αναφερθεί και με μια ματιά στη σελίδα των περιεχομένων αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ζήτημα της προσφυγικής κουλτούρας δεν είναι ένα θέμα που θα αναλυθεί σε ένα ή περισσότερα ξεχωριστά κεφάλαια, αλλά, αντιθέτως, θα ενταχθεί στο λόγο ως στοιχείο άρρηκτα συνυφασμένο με την εξέλιξη των ιστορικών δεδομένων. Η προσφυγική κουλτούρα και, γενικότερα, η κουλτούρα της μετανάστευσης ταυτίζονται με την έννοια του ξεχωριστού τρόπου ζωής. Είναι δηλαδή μια κουλτούρα συνδεδεμένη με την έννοια της ταυτότητας , που αντικατοπτρίζει τα διακριτικά χαρακτηριστικά ενός κοινωνικού συνόλου, στη συγκεκριμένη περίπτωση των πόντιων προσφύγων. Επειδή η έννοια της ταυτότητας, του ξεχωριστού τρόπου ζωής αλλά και η ίδια η καθημερινή πράξη βρίσκονται σε άμεση σύζευξη με την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων, κρίνεται επιβεβλημένο η παρουσίαση της ποντιακής προσφυγικής κουλτούρας να γίνει σε συνάρτηση με την ιστορία του προσφυγικού ρεύματος από τον Πόντο μέχρι και την ίδρυση του Απόλλωνα Καλαμαριάς. Σε διαφορετική περίπτωση, η συζήτηση θα στερούνταν ιστορικότητας και θα γινόταν σε μια καθαρά θεωρητική βάση.

Η «χορογραφία» του αγώνα Ολυμπιακός Πειραιώς – Μπ. Ντόρτμουντ: Τελετουργία και Συμβολισμοί

Εργασία Δ' Εξαμήνου

του Στρ. Ψαράκη

Αφήγηση

          Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011. Εν μέσω πρωτοφανών, για τα μεταπολιτευτικά δεδομένα, απεργιακών κινητοποιήσεων – λόγω των δημοσιονομικών μέτρων που επιβάλλονται στη χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης – ο Ολυμπιακός Πειραιώς, στα πλαίσια της διοργάνωσης του Champions League, καλείται να αναμετρηθεί με την Μπορούσσια Ντόρτμουντ.

            Η αναμέτρηση για την πειραϊκή ομάδα είναι κάτι παραπάνω από σημαντική. Ούσα στην τρίτη αγωνιστική της φάσης των ομίλων, και μην έχοντας έως εκείνη την στιγμή κανένα βαθμό, η νίκη αποτελεί μονόδρομο για την συνέχεια και την εκπλήρωση του ονείρου της «ευρωπαϊκής πορείας» και καταξίωσης.

            Λίγες ώρες πριν το παιχνίδι και στα πλαίσια της καθιερωμένης πρακτικής, όπου ο οπαδός μιας ομάδας προσπαθεί να αφουγκραστεί το κλίμα που έχει δημιουργηθεί εν όψει της αναμέτρησης, περιηγούμαι σε ορισμένες ιστοσελίδες και ιστολόγια του διαδικτύου. Σε ένα από αυτά, το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με θέματα του Ολυμαπιακού, διαβάζω την είδηση: «οι οπαδοί της Θύρας 7 ετοιμάζουν μια ιδιαίτερη “χορογραφία” για τον αποψινό αγώνα. Μείνετε συντονισμένοι.»

            Στα μάτια και στα αυτιά ενός άπειρου μια τέτοια είδηση δεν θα φάνταζε ως τίποτε περισσότερο από αυτό που δηλώνει. Στα δικά μου ωστόσο ήταν πραγματικά συναρπαστική. Οι δεδομένες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες καθώς και η αναμέτρηση με μια γερμανική ομάδα, την στιγμή που στην χώρα μας είχε αναπτυχθεί μια έντονη «αντιγερμανική» παραφιλολογία[1], πράγματι καθιστούσαν την εν λόγω «χορογραφία» ιδιαίτερη.

            Με την έναρξη του παιχνιδιού και την είσοδο των ομάδων στον αγωνιστικό χώρο, επιβεβαιώνεται τρόπον τινά ο «ευσεβής πόθος» μου. Από τα δύο «πέταλα» του γηπέδου «ξεδιπλώνεται» αυτό που στην φαντασία μου κατέστησε μια απλή διασυλλογική αναμέτρηση σε «εθνική». Από την μία πλευρά ένα κερκιδόπανο όπου ένας ιππότης, κρατώντας ένα ερυθρόλευκο λάβαρο, κάρφωνε με το δόρυ του την Γερμανία, πλαισιωμένος από δύο λευκούς σταυρούς σε κόκκινο φόντο και την φράση «The Legend lives, strikes and will rise again» (μτφρ. «Ο Θρύλος ζει, επιτίθεται και θα αναστηθεί ξανά»), η οποία ολοκληρωνόταν στην άλλη πλευρά. (βλ. εικ. 1 και 2).

 (εικ. 1) Η μια πλευρά της «χορογραφίας»

(εικ. 2) Η «χορογραφία» συνολικά

     Η φαντασιακή αυτή μου «αφαίρεση» ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο από αυτό που επακολούθησε. Λίγο πριν το τέλος του αγώνα και με τον Ολυμπιακό να προηγείται με 3-1 σύσσωμο το γήπεδο άρχισε να φωνάζει ρυθμικά «σας γ….ε αυτοί που σας χρωστάνε». Στα πλαίσια αυτής της εξέλιξης ορισμένοι οπαδοί επιδείκνυαν με περιπαικτικό τρόπο χαρτονομίσματα προς τους αντίστοιχους της φιλοξενούμενης, συμπληρώνοντας με εικονικό τρόπο το σύνθημα (βλ. εικ. 3).

(εικ. 3) Οπαδοί του Ολυμπιακού επιδεικνύουν χαρτονομίσματα

προς τους αντίστοιχους της Μπ. Ντόρτμουντ

Επιστέγασμα όλων των παραπάνω αποτέλεσαν τα πρωτοσέλιδα του εγχώριου αθλητικού τύπου τα οποία σχολίαζαν τη νίκη του Ολυμπιακού με γλώσσα που να άπτεται  περισσότερο της καθημερινής οικονομικής – μνημονιακής, και όχι αθλητικής, πραγματικότητας όπως «Στο “ερυθρόλευκο ΔΝΤ” εμφανίστηκαν πάλι οι… χρεωκοπημένοι Γερμανοί και ο Θρύλος τους είπε: Πάρτε τις δόσεις σας!» ή «Η… τρόικα του Πειραιά διέσυρε την πρωταθλήτρια Γερμανίας και μπήκε στο παιχνίδι της πρόκρισης» ή «Η τρόικα του Θρύλου κούρεψε την πρωταθλήτρια της Γερμανίας 3-1» (βλ. εικ. 4). Ανάλογες ωστόσο ήταν και οι αντιδράσεις από την πλευρά της γερμανικής ομάδας, η οποία προέβη σε καταγγελία[2] προς την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (UEFA) για το περιεχόμενο της «χορογραφίας» των οπαδών του Ολυμπιακού.

(εικ. 4) Ορισμένα εκ των πρωτοσέλιδων, αθλητικών εφημερίδων,

που εκδόθηκαν στον απόηχο του αγώνα

         

Τύπος, Αθλητισμός και Πολιτική: «Η περίπτωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας μέσα από δημοσιεύματα του “Ριζοσπάστη”»

Τύπος, Αθλητισμός και Πολιτική: «Η περίπτωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας μέσα από δημοσιεύματα του “Ριζοσπάστη”»

Εργασία Β' Εξαμήνου

του Στρ. Ψαράκη

Ιωάννινα 2011

Εισαγωγή

Αναφορικά με την επιστήμη της Ιστορίας ένα γεγονός που δεν μπορεί πλέον να τεθεί «εν’ αμφιβόλω» είναι αυτό που ορίζει ως ερμηνευτικά εργαλεία της όλα εκείνα τα επιμέρους συστατικά που συγκροτούν και διαμορφώνουν αυτό που με δύο λέξεις θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως «κοινωνική κουλτούρα». Δύο από αυτά λοιπόν, ο αθλητισμός υπό τη μορφή του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων  και ο Τύπος υπό τη μορφή της εφημερίδας, είναι που θα μας απασχολήσουν στην παρούσα εργασία.

        Σκοπός της εργασίας είναι να αναδείξει την ερμηνεία ενός φορτισμένου πολιτικά αθλητικού γεγονότος, των Ολυμπιακών Αγώνων στη Μόσχα το 1980 – μέσα από τα δημοσιεύματα μιας εφημερίδας («Ριζοσπάστης»), «οργάνου της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο τίτλος του. Το επιχείρημα αυτό ωστόσο – και εδώ θα παρεκκλίνουμε χάριν της επιστημονικής δεοντολογίας – δεν θα γίνει αναιρώντας το προφανές. Η πλειοψηφία των ΜΜΕ, στην οποία ανήκει και η ανωτέρω εφημερίδα, αποτελεί πολιτικό και κομματικό φορέα και δίαυλο και ως τέτοια πρέπει να λογίζεται και να προσεγγίζεται.

        Με αυτές τις ορίζουσες, λοιπόν, αρχικώς θα αναπτύξουμε το θεωρητικό πλαίσιο της εργασίας του οποίου τα «σκέλη» χωρίζονται αφενός σε μια ενδεικτική ανάλυση της ιστορικότητας του Τύπου, αφετέρου σε μια αντίστοιχη του αθλητισμού.

        Ακολούθως, βάσει του πρώτου μέρους όπως το περιγράψαμε, θα υπεισέλθουμε στην ανάλυση της πολιτικής διάστασης που έλαβε το κίνημα των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων με μια εκτενέστερη αναφορά στο πως διαμορφώθηκε κατά την ψυχροπολεμική περίοδο αναφέροντας παραδείγματα με κορυφαίο αυτό της Μόσχας το 1980.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος αφού εντάξουμε τον «Ριζοσπάστη» στο πολιτικό, κυρίως, αλλά και κοινωνικό «αντικείμενο» του έτους 1980, θα επιχειρήσουμε μέσα από την ανάλυση των δημοσιευμάτων που αφορούν τους Αγώνες την ερμηνεία τους, δια του πρίσματος ωστόσο της ιδεολογίας και της πολιτικής με τις οποίες προσλαμβάνονται, σκοπίμως ή μη. Με αυτό τον τρόπο ελπίζουμε εμμέσως, αλλά σαφώς, να αναδείξουμε το ουσιαστικό ζητούμενο της εργασίας το οποίο απαντά στο πως ο «Τύπος» και η ιδεολογία όταν συνευρεθούν στο ιστορικό πεδίο μπορούν να λειτουργήσουν επικουρικά στο έργο της έρευνας.