Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Pistorius And South Africa's Culture Of Violence

Pistorius And South Africa's Culture Of Violence


του 

Four days before Oscar Pistorius shot her in the elbow, hip and head through the bathroom door at his home in Pretoria, Reeva Steenkamp tweeted a message about violence against women in South Africa. "I woke up in a happy safe home this morning," the 29-year-old wrote. "Not everyone did. Speak out against the rape of individuals." As Valentine's Day broke with the news that the 26-year-old who became a global icon in 2012 by running in both the Paralympics and the Olympics had killed his girlfriend, Steenkamp's words--repeated around the world--only added to the sense of improbability. I checked Steenkamp's words on Twitter. Then I found myself scrolling back through her life in 140-character snippets.

Steenkamp--who described herself on Twitter as "SA Model, Cover Girl, Tropika Island of Treasure Celeb Contestant, Law Graduate, Child of God"--tweeted a lot. She loved her friends! She loved red-carpet events and award ceremonies and sponsored parties! She loved her modeling agency and new skin creams and the people who fixed her hair!

Above all, Steenkamp really loved her favorite people. And from New Year's Day to Jan. 7 she posted regularly from a vacation she was taking in and around the city where she was born, Cape Town, with a few friends and the man she called "my boo," who on Twitter goes by @OscarPistorius. On Jan. 3 she posted a picture of the sunrise taken from the balcony of the $680-a-night presidential suite at a spa hotel in Hermanus, 90 minutes southeast of Cape Town. Later that day she tweeted, "The chauffeurs in Cape Town hey. Nice!" and attached a picture of Pistorius driving an Aston Martin. On Jan. 4, name-checking Pistorius, her best friend, a private banker and a luxury-car importer who was sourcing a McLaren sports car for Pistorius, she tweeted about a lunch the five were sharing at Cape Town's newest hip hangout. "Shimmy Beach Club!" she wrote. "Tooooo much food!!! Amazing holiday :)"

Steenkamp had been dating Pistorius only since November. However brief their life together, her tweets reveal the glamorous life of the white South African elite. In many ways, the end of apartheid 19 years ago, and the crippling sanctions that died with it, made their lives better. Incomes rose, guilt fell. But beyond the painful irony of a woman killed by gunshots having tweeted about violence against women, there was also the killer's defense: that Steenkamp was the tragic victim of a racially splintered society in which fear and distrust are so pervasive that citizens shoot first and ask questions later. And then there was the murder scene itself, a locked bathroom within a fortified mansion in an elite enclave surrounded by barbed wire, in a country where more than half the population earns less than $65 a month and killings are now so common that they reach the highest echelons of society and celebrity. Why is gun violence so prevalent in South Africa? Why is violence against women so common?

Was this homicide?

Why did Oscar kill Reeva?

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Obdulio Varela, μπάλα και ταξική συνείδηση

Obdulio Varela, μπάλα και ταξική συνείδηση.




''Όταν η ομάδα του, η ιστορική Πενιαρόλ, ένας από τους σπουδαιότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους του πλανήτη, θέλησε - πρώτη αυτή από κάθε άλλη ομάδα στον κόσμο και σε εποχές που η διαφημιστική χορηγία ήταν άγνωστη στο ποδόσφαιρο- να προσθέσει πληρωμένη διαφήμιση στη φανέλα της, ο ίδιος αρνήθηκε. «Κάποτε εμάς του μαύρους, είπε, μας έδεναν με μια αλυσίδα και μας περιέφεραν από δω και από ‘κει σαν θεάματα, οι εποχές αυτές όμως έχουν περάσει...».''

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2013

Η πρώτη νίκη του ΠΑΟΚ στην Αθήνα εναντίον της ΑΕΚ



  Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1968. Στο μαγευτικό νησάκι του Σκορπιού πραγματοποιείται «ο γάμος του αιώνα». Ο Ελληνας μεγιστάνας Αριστοτέλης Ωνάσης παντρεύεται την Ζακλίν Κένεντι και τα φώτα ολόκληρης της υφηλίου είναι στραμμένα στην Ελλάδα. Την ίδια μέρα στην πόλη του Μεξικού πέφτει η αυλαία των 19ων Ολυμπιακών Αγώνων και… 

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

‘ Το ένδυμα στα «πέταλα» ’: Οι φίλαθλοι στα ελληνικά γήπεδα και η ενδυματολογική συμπεριφορά τους(δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα)



                                                            Πρόλογος
  Η παρούσα εργασία ασχολείται στα πλαίσια του μεταπτυχιακού σεμιναρίου « Η μελέτη του ενδύματος», με την εξέλιξη της ενδυμασίας στις κερκίδες των ελληνικών γηπέδων, όπου συγκεντρώνονται οι «φανατικοί» οπαδοί, από την αρχή της δεκαετίας του 1970 μέχρι και σήμερα. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι ως επί τω πλείστω, μια καταγραφή και παρουσίαση της εξέλιξης της ενδυμασίας στο χρονικό πλαίσιο των τελευταίων σαράντα ετών σε συνδυασμό με τις επιταγές της μόδας κάθε εποχής, αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί στο κοινωνικοπολιτικό πεδίο.
                                                         Εισαγωγή
  Στην παρούσα εργασία, θα ασχοληθούμε με τη μελέτη της ενδυμασίας σε ένα χώρο, ιδιαίτερα γνωστό, το χώρο των κερκίδων όπου συγκεντρώνονται οι φανατικοί οπαδοί, τις «θύρες», όπως επικρατεί να λέγονται, και τα κριτήρια επιλογής της ενδυμασίας, καθώς επίσης και τους παράγοντες που τη διαμόρφωσαν ανά δεκαετία.
Αρχικά, οφείλουμε να αναφερθούμε στους τομείς που αποτελούν συνολικά την έρευνα της «οπαδικής» ενδυμασίας, την ενδυμασία, τη μόδα, το ποδόσφαιρο, και τις υποκουλτούρες.
 Είναι ευρέως αποδεκτό, ότι με τον όρο ενδυμασία εννοούμε το σύνολο των ενδυμάτων, που απαρτίζουν την εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων, είτε στην πρωτόγονη, είτε στην αγροτική, είτε στην αστική βιομηχανοποιημένη μορφή τους.
 Το ένδυμα, με τη σειρά του, αποτελεί μια φλύαρη, στη σιωπή του, γλώσσα επικοινωνίας, καθώς τα ενδύματα εκπέμπουν μηνύματα για την κοινωνική ομάδα που αντιπροσωπεύουν. Στο περιοδικό Ζυγός, το 1975, η Λίζα Σκουζέ-Πετρίδη αναφέρει χαρακτηριστικά, ότι « η μόδα έχει τις ρίζες της στο υποσυνείδητο του ανθρώπου και πάντοτε μια από τις μεγαλύτερες επιθυμίες του τελευταίου ήταν να στολίζει το σώμα του. Γιατί αυτή είναι η βαθύτερη έννοια της μόδας: η αυτοδιακόσμηση», και στη συνέχεια μας οδηγεί στη διαπίστωση, ότι « η αυτοδιακόσμηση δεν έχει μόνο σκοπό το να θαυμάζει ο άνθρωπος τον εαυτό του, αλλά και το να θέλει να τον θαυμάζουν και να τον επιθυμούν οι άλλοι» [Σκουζέ-Πετρίδη: 168].
 Ενδιαφέρουσα για τη μελέτη του θέματος είναι επίσης η διαπίστωση, πως «στις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες κοινωνίες, το ντύσιμο δεν μπορεί πια να εκφράσει την ταυτότητα του ατόμου, ως εξαρτημένη από το φύλο, την ηλικία, και την οικογένεια, γιατί έχουν προστεθεί και άλλοι ρόλοι» [Σκουζέ-Πετρίδη:173 ].
 Όσον αφορά το ποδόσφαιρο, το δημοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο, συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά εκείνα, που στον τομέα του θεάματος είναι ένα είδος οπίου του λαού, ή μια συλλογική εκδήλωση που φέρει τη σφραγίδα της ψυχολογικής παλινδρόμησης, ή η αναβίωση αρχέγονων καταλοίπων, ή πρακτική μιας ορισμένης κοινωνικής τάξης [Μπρομπερζέ: 20].
 Επιπλέον, σύμφωνα με τη θεωρία της ψυχολογίας της μάζας, οι ποδοσφαιρικές συγκεντρώσεις απομακρύνουν από τους κανόνες της καθημερινής ζωής, επικαιροποιούν ένα πνεύμα κοινότητας, ακυρωμένο στην καθημερινή ζωή, διευκολύνουν την έκφραση αξιών μη αποδεκτών και απορριπτέων [Μπρομπερζέ: 25].
 Ο χώρος που θα μελετήσουμε, είναι οι κερκίδες των οπαδών, που η σχέση τους με την ομάδα διακρίνεται από «τρέλα» και «πάθος», ένα χώρο όπου μαζεύονται για ελάχιστες ώρες χιλιάδες οπαδοί, το γήπεδο, ειδικότερα του ποδοσφαίρου, αλλά και άλλων αθλημάτων.
 Το γήπεδο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας, καθώς το πλήθος που συγκεντρώνεται για ελάχιστες ώρες, είναι ένα «μωσαϊκό», που το αποτελούν άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, επαγγέλματα, εθνότητες, θρησκευτικές πεποιθήσεις, που το χαρακτηρίζουν διαφορετικά για τον καθένα «μίση και πάθη», αλλά μοιράζονται τις ίδιες συγκινήσεις για το άθλημα και την ομάδα.
  Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε και τον παράγοντα υποκουλτούρα, που διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στη διαμόρφωση της εικόνας των «θυρών», ιδιαίτερα έντονα για ένα διάστημα σχεδόν είκοσι ετών, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’90, και λιγότερο σήμερα. Η λέξη υποκουλτούρα προέρχεται από την αγγλική λέξη subculture.

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

Άγιαξ, για πάντα Άγιαξ!

Άγιαξ, για πάντα Άγιαξ!

του Παν. Φωτεινόπουλου


Δείτε ένα ποίημα διαφορετικό του Μανόλη Αναγνωστάκη, που απενοχοποιεί το ποδόσφαιρο στα μάτια της διανόησης και της κουλτούρας και συμβάλλει στην κοινωνική και πολιτισμική «αποκατάστασή» του.

Το ποδόσφαιρο, παρότι συνιστά κοινωνικό φαινόμενο με αξιοσημείωτη επιρροή αλλά και μια μορφή τέχνης, αντιμετωπιζόταν συχνά με επιφύλαξη από τη διανόηση. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι των γραμμάτων τόλμησαν να το «υπερασπιστούν», προσδίδοντάς του πολιτισμική διάσταση.

Σαν σήμερα πριν από 27 χρόνια, στις 28.10.1984, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή ένα εξαιρετικό ποίημα, του οποίου πηγή έμπνευσης αποτέλεσε μια ποδοσφαιρική ομάδα. Ο δημιουργός του υπέγραφε ως Α. Καμής, αλλά αποκαλύφθηκε αργότερα ότι ήταν ο Μανόλης Αναγνωστάκης, σπουδαίος λογοτέχνης της μεταπολεμικής γενιάς, και ο τίτλος του ποιήματος… προδίδει και το περιεχόμενό του:

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Η ανδρική ταυτότητα και το γήπεδο

Η ανδρική ταυτότητα και το γήπεδο

του Κων. Γιαννακόπουλου*

Την τελευταία δεκαετία στον χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη μελέτη του αθλητισμού και ειδικότερα του ποδοσφαίρου. Και αυτό διότι, όπως έχει παρατηρηθεί από τον ανθρωπολόγο C. Bromberger, το γήπεδο αποτελεί έναν τόπο θεάματος μιας συγκεκριμένης αθλητικής πρακτικής όπου εκφράζονται με τρόπο θεατρικό, συμβολικά, κοινωνικές σχέσεις, όπως εκείνες που αφορούν την τάξη, την εντοπιότητα, το φύλο. Αλλά και, αντιστρόφως, οι ποδοσφαιρικές αξίες και συμπεριφορές τόσο των φιλάθλων όσο και των παικτών ­ ακόμη και το ίδιο το στυλ του «παιχνιδιού» ­ διαμορφώνονται από τις ταξικές, τοπικές και έμφυλες ταυτότητες. Θα περιοριστούμε εδώ στη διαπλοκή του ποδοσφαίρου με τις κοινωνικές σχέσεις του φύλου και ιδιαίτερα την ανδρική ταυτότητα. Εξάλλου, το ποδόσφαιρο αποτελεί ένα από τα προνομιακά πεδία μελέτης του ανδρισμού, αφού θεωρείται κατεξοχήν ανδρικό σπορ τόσο ως θέαμα όσο και ως αθλητική πρακτική.

Το κείμενο που ακολουθεί στηρίζεται σε εθνογραφική επιτόπια έρευνα που διεξάχθηκε το διάστημα 1990-1992 σε ποδοσφαιρική ομάδα μιας εργατικής συνοικίας του Πειραιά, στο πλαίσιο ευρύτερης έρευνας για τις ανδρικές ταυτότητες στην Αθήνα και στον Πειραιά. Η ομάδα, την εποχή της έρευνάς μου, «έπαιζε» στην Δ' εθνική ερασιτεχνική κατηγορία. Οι συνομιλητές μου ήταν οι άνθρωποι της διοίκησης του συλλόγου, οι φίλαθλοι και, κυρίως, οι ποδοσφαιριστές.

Στον τοίχο με κόκκινη φανέλα



Στον τοίχο με κόκκινη φανέλα

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΣΩΝΙΤΗ

Ποια θα μπορούσε να είναι η τελευταία επιθυμία ενός μελλοθάνατου αγωνιστή στις φυλακές της Κέρκυρας, μεσούντος του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα;


Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ KAI ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ: Ο αθλητισμός των «Αλλων»

ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ KAI ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ

Ο αθλητισμός των «Άλλων»

H σημασία δύο διοργανώσεων του Μεσοπολέμου: η αμφισβήτηση της ΔΟΕ από το φεμινιστικό και το εργατικό κίνημα

του Γ. Γιαννιτσιώτη*

H σύγχρονη αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 ως και τις ημέρες μας επενδύεται συστηματικά από τη ρητορική ότι τα σπορ, στο πλαίσιο των Ολυμπιάδων, συνθέτουν ένα πεδίο «αδελφοσύνης και συνάντησης των λαών και των εθνών». H καθημερινότητα όμως του αθλητισμού και ιδιαίτερα η ιστορία των σπορ αποδεικνύουν ότι ο αθλητισμός και τα σπορ περισσότερο χωρίζουν παρά ενώνουν. Τα νοήματα που τους αποδίδονται είναι ποικίλα, συχνά συγκρουσιακά μεταξύ τους και άρρηκτα συνδεδεμένα με τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές συνθήκες του ιστορικού χρόνου εγγραφής τους. Ετσι, το 1920, οι ηττημένες στον A´ Παγκόσμιο Πόλεμο χώρες αποκλείστηκαν από την Ολυμπιάδα της Αμβέρσας: οι Ολυμπιακοί Αγώνες της νίκης, όπως ονομάστηκαν, διοργανώθηκαν, παρά τις αντιξοότητες και τα πενιχρά μέσα, προκειμένου να υπογραμμίσουν την επάνοδο στην προπολεμική σταθερότητα. H πρόσφατη ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων σημαδεύτηκε από τα πολυάριθμα μποϊκοτάζ, απόρροια του Ψυχρού Πολέμου.

Με δεδομένο λοιπόν αυτήν την παραδοχή θα εξετάσουμε τις εργατικές και γυναικείες Ολυμπιάδες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Τα συγκεκριμένα αθλητικά γεγονότα τείνουν, θα έλεγε κανείς, να εξοβελισθούν από την ευρωπαϊκή αθλητική ταυτότητα, εξαιτίας, εν πολλοίς, ενός κυρίαρχου λόγου που καλλιεργεί την αποϊδεολογικοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων και το α-πολιτικό νόημά τους, και επιχειρεί να απαλείψει τον ιστορικό χαρακτήρα των θεσμών και των μηχανισμών που τους συντηρούν και τους αναπαράγουν.

H σημασία αυτών των δύο διοργανώσεων είναι διττή: κατά πρώτον, αμφισβήτησαν, από διαφορετική αφετηρία η καθεμιά, την απόπειρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) να αποτελέσει συγκεντρωτικό μηχανισμό ελέγχου του παγκόσμιου αθλητισμού και όλων των αθλητικών συμβάντων με διεθνή προσανατολισμό. Κατά δεύτερον, αντιτάχθηκαν στον αποκλεισμό από τους Αγώνες με κριτήρια το φύλο, τη φυλή και την τάξη. Οι εργατικές Ολυμπιάδες ειδικότερα, επιχείρησαν να επενδύσουν στους Αγώνες με αντιπολεμικό περιεχόμενο, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τον εθνικισμό και τον ναζισμό.

Liverpoolians against football business!

Liverpoolians against football business!

Στον πρόσφατο (30/01/13) αγώνα της Άρσεναλ με τη Λίβερπουλ, οι οπαδοί της ομάδας από το λιμάνι σήκωσαν δύο πανό γεμάτα νόημα. Ένα ενάντια στο μοντέρνο ποδόσφαιρο και ένα που έγραφε "Working class game, Business class prices". Το μήνυμα είναι κάτι παραπάνω από σαφές.



Μοντέρνο ποδόσφαιρο στην Αγγλία σημαίνει πανάκριβα εισιτήρια, συνεχής έλεγχος, απαγόρευση εισόδου, κατάργηση των κερκίδων όρθιων και μία σειρά από διατάξεις που αποτέλεσαν πρότυπο και για τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες άλλων χωρών. Το τελευταίο διάστημα στο Νησί πληθαίνουν συνεχώς οι φωνές εναντίωσης στη δομή που έχει πλέον το ποδόσφαιρο εκεί. Είναι άκρως ενθαρρυντικό να βλέπεις αυτούς τους τύπους να υψώνουν το ανάστημά τους και να διεκδικούν πίσω την αξιοπρέπειά τους και μάλιστα, έχοντας απέναντί τους την πιο καλογυαλισμένη βιτρίνα του ευρωπαϊκού αθλητισμού.



Home and Away with Football Fans: the anthropological method as identity in the field

Home and Away with Football Fans: the anthropological method as identity in the field

του Hubert Bastilde*


This article aims to contribute to the idea that the methodology, rather than ‘the field’ itself, defines anthropology. Based on ethnographic fieldwork in France, I will explore the axiomatic dichotomy that sees the identity of the ethnographer as located geographically in a place that is separate from the place where fieldwork is conducted. In the specific context of fieldwork at home, I propose that the duality between ‘home’ and ‘the field’ should not be thought of as a purely spatial entity but that the anthropological method could be the ‘home’, and the identity of the ethnographer.